"პოლიციის შესახებ" ახალი კანონი 2014 წლის 1-ელი იანვრიდან ამოქმედდა. შინაგან საქმეთა სამინისტროს მიერ მომზადებული და პარლამენტის მიერ ხანგრძლივი დებატების შემდეგ დამტკიცებული პროექტის ამოქმედების თარიღად სწორედ 2014 წლის 1-ელი იანვარი განისაზღვრა.
"პოლიციის შესახებ" ახალი კანონი ახლებურად განსაზღვრავს პოლიციის საქმიანობის ძირითად პრინციპებს, მის ფუნქციებს, საპოლიციო ღონისძიებებსა და პოლიციის მიერ საკუთარი უფლებამოსილებების განხორციელების სამართლებრივ ფორმებს, პოლიციაში სამსახურის გავლის წესს, პოლიციელის სამართლებრივი და სოციალური დაცვის გარანტიებს და პოლიციის საქმიანობის კონტროლს.
მაგალითად სიახლეა ის, რომ პოლიციური ღონისძიება, რომელიც უფლებების შეზღუდვას იწვევს, დაიშვება არა კანონქვემდებარე აქტის, არამედ მხოლოდ კანონის საფუძველზე. ახალი კანონის მიხედვით, პოლიციას უფლება აქვს პირი შეტყობინებით მოიწვიოს პოლიციის ორგანოში გასაუბრების მიზნით. აღნიშნულ ღონისძიებაში მონაწილეობა ნებაყოფლობითია. პირს მოწვევის შესახებ შეტყობინებაშივე ეცნობება პოლიციაში გამოცხადებისა და პოლიციის განყოფილების დატოვების ნებაყოფლობითობის შესახებ.
პოლიცია უფლებამოსილია გამოკითხოს პირი, თუ არსებობს საკმარისი საფუძველი ვარაუდისთვის, რომ ის ფლობს პოლიციის ფუნქციების შესრულებისათვის საჭირო ინფორმაციას. კანონში პირდაპირ მიეთითება, რომ ასეთი გამოკითხვის დროს, მოქალაქის მიერ ინფორმაციის გაცემა ნებაყოფლობითია, რის შესახებაც მას დასაწყისშივე უნდა განემარტოს.
კანონით დადგენილ შემთხვევებში პოლიციას უფლება აქვს პირის იდენტიფიკაციისათვის მიმართოს ისეთ ღონისძიებებს, როგორებიცაა: თითის ანაბეჭდების აღება, ფოტოსურათის გადაღება თუ სხვა ბიომეტრიული მონაცემების დაფიქსირება. აქვე კანონში გათვალისწინებულია, რომ "პირის იდენტიფიკაციის ღონისძიების განხორციელებამდე პირს უნდა მიეცეს საშუალება გონივრულ ვადაში ნებაყოფლობით დაამტკიცოს თავისი ვინაობა".
პოლიციას უფლება აქვს კანონით გათვალისწინებული საფუძვლების არსებობისას გააჩეროს პირი და განახორციელოს მისი ზედაპირული შემოწმება, ასევე ნივთისა და სატრანსპორტო საშუალების ზედაპირული დათვალიერება. აღნიშნული პროცედურის განხორციელების დროს რამდენიმე გარანტია იმოქმედებს. კერძოდ: პირის შეჩერების ვადა არ უნდა აღემატებოდეს 30 წუთს; ნივთისა და სატრანსპორტო საშუალების ზედაპირული დათვალიერება უნდა შემოიფარგლოს მხოლოდ ვიზუალური დათვალიერებით; ზედაპირული შემოწმებისას ჩხრეკის საფუძვლის წარმოშობისას ჩხრეკა უნდა ჩატარდეს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის ნორმების დაცვით. სპეციალური საპოლიციო კონტროლისას (ე.წ. რეიდი) უნდა განხორციელდეს მხოლოდ ზედაპირული შემოწმება და დათვალიერება.
საპარლამენტო განხილვების დროს კანონპროექტი მნიშვნელოვნად გადამუშავდა. მასში აისახა არასამთავრობო ორგანიზაციების, მათ შორის "ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის" წინადადებები.
მასალის გამოყენების პირობები