ზუგდიდელი ლოტბარი ბესიკ ჭითანავა რამდენიმე ათეული წელია თაობებს მეგრულ ფოლკლორს ასწავლის. მის გაკვეთილებს დღემდე სხვადასხვა ეროვნებისა და პროფესიის ადამიანები ესწრებიან.

სიმღერის სიყვარული მშობლებისგან და ბებია-ბაბუისგან გამოყვა. 15 წლის ასაკში ანსამბლ ,,ჩელაში’’ ჩააბარა, სადაც დიდი გამოცდილება და ცოდნა დააგროვა.

,,ჩემი უნივერისტეტი, კონსერვატორია და ყველა სასწავლებელი, რაც მსოფლიოში არსებობს, ჩემთვის ეს არის ანსამბლი ,,ჩელა’’, იქ მასწავლეს ყველაფერი’’, - გვითხრა ფოლკლორისტმა.

ბესიკ ჭითანავა 50-მდე სიმღერის ავტორია, მათ შორის არის ,,გვიმარა’’ ,,ფაცხა’’, ,,მეგრული ნანა’’ და ,,ალნარკია’’.

,,35 წელი ვწვალობდი და მაინც ავამღერე ეს სიმღერა ,,ალნარკია’’, მაგრამ უცრემლოდ ვერ ვმღერი ისეთი თემაა, ტყვეთა სყიდვის პერიოდი. ახლახან დავწერე ,,მეგრული ნანა’’ სიმფონიური ორკესტრისტთვის 27 ნოემბერს“, - გვიყვება ის.გვითხრა, რომ ერთ-ერთი მისი ძველი მეგრული სიმღერა ,,ფაცხა’’ უცხოელებმა ოთხ წუთნახევარში ისწავლეს.

,,ისეთი ადამიანები დადიან ჩემთან, რომელთაც პოლიფონია არ გაუგონიათ, მრავალხმიანობასთან შეხება არ ჰქონიათ, ახლა კი სწავლობენ ფოლკლორს და მღერიან. ,,ფაცხას“ ტექსტი ძველია, მუსიკა ჩემია და მთლიანობაში ძალიან ხალისიანი გამოვიდა. ყველა უცხოელსაც ვასწავლი, რომელიც მოდის. სხვათა შორის რეკორდი იყო, ოთხწუთნახევარში ისწავლეს’’, - უთხრა რადიო ,,ათინათს’’ ლოტბარმა.

ჩვენი რესპოდენტი ქარგვის ოსტატი, ხატმწერი, მებაღე-დეკორატორი, მზარეული და ძველი ნივთების კოლექციონერია. მისი დიზაინით შექმნილ ,, ფოლკლორის სახლში’’ ხშირად რეპეტიციებს ატარებს და სხვადასხვა ქვეყნის სტუმრებს განსაკუთრებულად უმასპინძლდება.

ამბობს, რომ ასწავლის და მღერის ყველგან, სადაც კი ამის შესაძლებლობა ექნება.

,,ამაზე კარგს რას ვიზამ, მოზარდმა თუ არ ისწავლა ძველი ფოლკლორული სიმღერები, თაროზე შემოიდება და დარჩება’’.

ფოლკლორის გაკვეთილებს საფრანგეთშიც ატარებდა და მოსწავლეებს იმ ქვეყნის კულტურაზეც უყვებოდა, სადაც ეს მრავალხმიანი სიმღერები დაიბადა.

დიდი სიამაყით გვითხრა, რომ ახლახან ყოფილმა მოსწავლემ მისი ნაჩუქარი 20 წლის წინ ჩაწერილი აუდიო ფირი გამოუგზავნა და უნიკალური ჩანაწერების გაციფრულების ნებართვა სთხოვა.

,,სამი ინგლისელი იყო ჩემს პარიზულ გაკვეთილზე და ახლახანს გამომიგზავნა 2002 წელს ,,ბიბისის’’ ჩაწერილი აუდიო ფირი. ყველა სიმღერის სახელი არ ვიციო, თვითონაც მღერის, გამომიგზავნე სახელწოდებები და შენი ნებართვა თუ იქნება, გამოვცემო. ეს იყო ძალიან ემოციური. შარშან ამაზე დიდი საჩუქარი ჩემთვის არავის გაუკეთებია. მე დაკარგული მეგონა. მიხარია, რომ უცხოეთში მღერიან ჩვენს სიმღერებს, უცხოელები სირთულეებზე გიჟდებიან’’, - გვიყვება ხელოვანი.

მაშინ, როცა აფხაზეთში მეგრული სიმღერა მოზარდებში არც ისე პოპულარული იყო, ბესიკ ჭითანავამ გალში დაიწყო მასწავლებლად მუშაობა, სადაც ანსამბლი ,,მახარე’’ ჩამოაყალიბა და 5-დან 17 წლამდე მოზარდებს ხალხურ სიმღერას ასწავლიდა.

,,გალში ვმუშაობდი ოთხი წელი - 1987 წლიდან 1991 წლამდე, ჩვენი რაიონის თითქმის ყოველ მეორე სკოლაში ვარ ნამუშევარი. გალში მეგრულ სიმღერებს ვასწავლიდი, სასკოლო ოლიმპიადაზე დიდი მოთხოვნა არ იყო მეგრულ სიმღერებზე, უნდა ემღერათ აფხაზური და რუსული. შემიძლია ხმამაღლა ვიყვირო, რომ ბავშვებში მეგრული სიმღერის პოპულარიზაციაში დიდი წვლილი მიმიძღვის’’, - გვითხრა მან.

მიიჩნევს, რომ აფხაზური სიმღერა ხასიათით და სპეციფიკით ყველაზე ახლოს მეგრულ სიმღერებთან არის.

,,აფხაზური და მეგრული სიმღერა ძალიან ახლოს არის ერმანეთთან, დაბოლოებებშია განსხვავება, აფხაზური კვარტაზე მთავრდება, ჩვენთან კვინტაზე მთავრდება და აკაპელა სიმღერები ძირითადად მოდის უნისონში ერთ ხმაზე მთავრდება’’.როგორც ამბობს, დღემდე ყველა მისი კონცერტი და გაკვეთილი აფხაზური სიმღერით იწყება. იმედი აქვს რომ, მოვა დრო, როდესაც ქართველები და აფხაზები ერთად ისწავლიან, შექმნიან და იმღერებენ ტრადიციულ ხალხურ მუსიკას.


ეს პუბლიკაცია მომზადდა ევროკავშირისა და გაეროს განვითარების პროგრამის ფინანსური მხარდაჭერით. მის შინაარსზე პასუხისმგებელია მხოლოდ „ათინათი“ და შესაძლოა არ ასახავდეს ევროკავშირისა და გაეროს განვითარების პროგრამის შეხედულებებს.