წალენჯიხის სოფელ ჯგალში მცხოვრებმა მეგობრებმა, პროფესიით იურისტებმა თეა ცანავამ და მაკა კვარაცხელიამ წელიწადნახევრის წინ, ბევრი ფიქრისა და განსჯის შემდეგ, ცხვრის მოშენება გადაწყვიტეს. მაკა იხსენებს, რომ თავიდან მათ წამოწყებას ბევრი გაოცებითა და ირონიით შეხვდა, რადგან სამეგრელოში, ქალები მეცხვარეობას არ ეწევიან, თუმცა როგორც ამბობს, საქმე, რომელსაც შეეჭიდნენ, რთული სულაც არ აღმოჩნდა. ,,ზოგადად, გვინდოდა რაღაც გაგვეკეთებინა, რატომღაც შევარჩიეთ სრულიად უწყინარი არსებები, ცხვრები. არჩევანი განაპირობა იმანაც, რომ გვინდოდა, დაგვემსხვრია სტერეოტიპი „ქალს სამეგრელოში ცხვარი არ ჰყავს“. მართლაც პირველები ვართ. ამ საქმეს დღემდე მივყვებით და ვაგრძელებთ“, - გვეუბნება მაკა.

მას შემდეგ, რაც საგრანტო კონკურსში მიიღეს მონაწილეობა, ფონდ ,,ტასოს’’ დაფინანსებით, მცირე სულადობით იმერულ კოლხური ჯიშის ერთი ვერძი და შვიდი ნერბი შეიძინეს. ინტერნეტით ისწავლეს, როგორ მოევლოთ ცხვრებისთვის, ბევრი რამ კი გამოცდილებამ მოუტანათ.

,,პანდემიის პირველი ტალღის დროს, ივლისში შევიძინეთ ცხვრები. თავიდან ვერ ვხდებოდით, რა წლოვანებისა იყვნენ, ამიტომ შესყიდვის დროს მოხდა ისე, რომ ერთი აღმოჩნდა ძალიან ასაკოვანი. შემდეგ უკვე ნელ-ნელა ვხვდებოდით, რომელი ცხვარი რა ასაკის იყო’’, - იხსენებს მაკა.

სახლის უკან მდგარი ძველი ხის შენობა საკუთარი ხელით შეარემონტეს, იატაკი დააგეს, გატიხრეს და საბატკნეები მოაწყვეს. ცოტა ხანში, თავიანთი სახსრებით რამდენიმე ბატკანი იყიდეს, ორიც ფერმაში შეეძინათ და მათი ცხვრის ფარა 23 სულამდე შეივსო.

,,რადგან ფერმის გაზრდაზე ვიყავით ორიენტირებულები, გვინდოდა, გვყოლოდა ბევრი მდედრი, მაგრამ აღმოჩნდა, რომ არ გვყავდა მდედრი ცხვარი. შესაბამისად, აგვისტოში, ბიჭები გავყიდეთ. ახლა კი თითქმის ერთი თვეც არ არის გასული და შეგვეძინა ორი პატარა მდედრი ბატკანი. თავიდან ცოტა გვეშინოდა, ძალიან ბევრი ინფორმაციო მოვიძიეთ, მაგრამ ამ უწყინარ ცხოველებთან ურთიერთობა საერთოდ არ გაგვჭირდა, ძალიან მარტივიც აღმოჩნდა. რომ ვთქვათ, რომ რთულია მათი მოვლა, სულაც არა, იმიტომ, რომ ძალიან კარგად ვხვდებით როდის არიან ავად, როდის რა სჭირდებათ, დაკვირვებამ გვასწავლა’’, - ამბობს მაკა.

დილაობით ცხვრებს საძოვარზე უშვებენ, პატარებს აპურებენ და სახლის ეზოში ტოვებენ. შემდეგ თივის ზვინს აწყობენ და ფარეხს ასუფთავებენ. ძირითადად თივას, მწვანე ბალახს, იონჯას, სიმინდს და შვრიას აჭმევენ. ამბობენ, რომ ამ საქმეს დიდი სიყვარულით, შრომით და მონდომებით აკეთებენ. თეას და მაკას შემოსავალი უკვე ცხვრის გაყიდვით მიღებული თანხაა, ბაზარზე ცხვრის ფასი 220 ლარიდან 250 ლარამდე მერყეობს.

,,მე და მაკა ვუთანხმებთ ერთმანეთს და საქმეებს ვინაწილებთ. მწყემსობა არც ისე რთულია, მთავარია მონდომება, სიყვარული, სურვილი და შრომა. ჯერჯერობით ორიენტირებულები ვართ გამრავლებაზე, უკვე სიყვარულით ვუყურებთ ამათ და გაყიდვა გვიჭირს. მე, მაგალითად, არც მინახავს როგორ წაიყვანეს, ვიცი, რომ მტკივნეული იქნება. ეჩვევი ამათ და სხვას რომ მიჰყავს ძალიან რთულია’’, - გვეუბნება თეა.

კრუელა, შავი ლამაზმანი, ჭორიკანა, დეიზი, სირიუსი, ტინტილა, კოკო და როკო - ეს ცხვრების სახელებია, რომლებსაც საგულდაგულოდ არჩევს თეას 14 წლის გოგონა თინიკო.

,,ზოგიერთს ძალიან სასაცილო სახელი ჰქვია. ამას ჰქვია კრუელა, ამას შავი ლამაზმანი, ჭორიკანა იმიტომ, რომ ყოველთვის „მეეს“ გაიძახის, ეს არის დეიზი, ერთს კიდევ ჰქვია სირიუსი - ვარსკვლავის სახელი, კიდევ არიან კოკო და როკო. ტინტილა იმიტომ, რომ ყველგან მიდის. რომ მშობიარობენ, პირველი ყოველთვის მე ვნახულობ, ალბათ, გული მიგრძნობს და მერე დედიკოს და მაკას მე ვატყობინებ. პატარა ცხვრები თუ გვყავს, სულ ვეფერები და სახლშიც შემომყავს. ამათ თავიდან ეშინიათ, აინტერესებთ როგორი ხარ, როცა ეფერები გრძნობენ სითბოს და უნდათ, რომ თვითონაც გასიამოვნონ და სულ გეფერებიან თვითონაც’’,- გვიყვება თინიკო.

თეას და მაკას საოჯახო ბიზნესში მაკას პატარა ძმიშვილები ლუკა და ილიაც ეხმარებიან. ცხოველების მოყვარული თინიკო გვიყვება, რომ როცა უფროსებს არ სცალიათ, ცხვრის სადგომს თვითონ ასუფთავებენ და საძოვარზეც გაჰყავთ. გვიმხელს, რომ ხანდახან სახლიდან ცხვრებისთვის შემონახულ სიმინდსაც ,,იპარავს’’ ხოლმე. ღიმილით გვეუბნება, რომ ცოტა ხნის წინ, ერთი თვის სამყოფი სიმინდი ცხვრებს ორ დღეში აჭამა.

მეგობრები მომავალში ფერმის გაფართოებას და ადგილობრივი ქალების დასაქმებას გეგმავენ.